Gmina Chełmża

BITWA POD KARLIBABĄ

STYCZEŃ 1915

Ziemia z miejsca bitwy pod Karlibabą (w dolinie Złotej Bystrzycy w Rumunii).

Na przeł. XIX i XX w. w Europie powstały dwa bloki polityczno – militarne. Trójporozumienie (zwane Ententą) tworzyły: Wielka Brytania, Francja i Rosja. Państwa trójprzymierza, które ze względu na położenie na kontynencie nazywano też państwami centralnymi, to: Niemcy, Włochy i Austro- Węgry. W wyniku działań wojennych I wojny światowej po początkowych sukcesach państw centralnych losy wojny na terenie Bukowiny (krainy, leżącej obecnie na granicy Bukowiny i Rumunii)  odwróciły się. Jesienią 1914 r. Bukowinę zajęli Rosjanie i wówczas front oparł się o łuk Karpat. Na początku 1915 roku Austriacy podjęli kontrofensywę. 17 stycznia 1915 r. polscy legioniści w wielkim śniegu i mrozie pokonali przełęcz Prislop i zaczęli marsz traktem przez Karlibabę. Następnego dnia zatrzymały ich rosyjskie karabiny. Dowodzący 2. Pułkiem Piechoty w II Brygadzie Legionów Polskich major Marian Żegota-Januszajtis wydał rozkaz ataku. 22 stycznia Rosjanie zostali wyparci. Zginęło 12 legionistów, wśród nich porucznik legionowy Stanisław Strzelecki. Ciała pochowano na miejscowym cmentarzu obok kościoła. Opanowanie wsi przez legionistów miało duże znaczenie dla przebiegu frontu austriacko-rosyjskiego w Karpatach Wschodnich. Pomnik Legionów w Karlibabie, który upamiętniał wydarzenia, powstał w 1932 roku.