Gmina Chełmża

ORLĘTA LWOWSKIE

LISTOPAD 1918

Ziemia z Cmentarza Orląt Lwowskich.

Po kapitulacji Niemiec w I wojnie światowej i rozpadzie Austro- Węgier w listopadzie 1918 r. ogłoszono utworzenie Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej (ZURL). W rejonie trwały napięcia polsko-ukraińskie, zręcznie podsycane przez Austriaków, którzy wykorzystywali fakt, iż Polacy dominowali w miastach, a Ukraińcy na terenach wiejskich. Kiedy jesienią w 1918 r. władze austriackie opuszczały Galicję, oddziały ZURL opanowały większość budynków we Lwowie. Spowodowało to natychmiastową reakcję Polaków. 1 listopada 1918 r. polscy mieszkańcy Lwowa spontanicznie zorganizowali obronę miasta. W rejonie nie było polskiego wojska, dlatego do walki stanęła młodzież szkolna, tzw. Orlęta Lwowskie pod dowództwem Czesława Mączyńskiego, która z pomocą nielicznych Polaków odbiła miasto z rąk ukraińskich.  Ugodę polsko-ukraińską w obliczu zagrożenia bolszewickiego w 1920 r. podpisał Józef Piłsudski i Semen Petlura. Po pertraktacjach Galicja Wschodnia przeszła w ręce polskie, a pozostałe ziemie ukraińskie weszły w skład Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, utworzonej przez bolszewików. Cmentarz Orląt Lwowskich został zniszczony przez władze komunistyczne. Obecnie odbudowany stanowi symbol walki Polaków o niepodległość.