Gmina Chełmża

          Najcenniejszym zasobem przyrodniczym gminy Chełmży są gleby, wśród których dominują gleby brunatne i płowe wykształcone z glin zwałowych i piasków zwałowych, budujących powierzchniową warstwę równinnej wysoczyzny morenowej.
          W przeważającej części mają III klasę (ponad 55% gruntów ornych) i IV klasę bonitacyjną (prawie 25% powierzchni gruntów ornych). Lokalnie występują również niewielkie areały żyznych czarnych ziem. Są one glebami o wysokiej przydatności rolniczej, jako podstawa kompleksów uprawowych pszennego dobrego
i żytniego bardzo dobrego, występujących na 75 % gruntów ornych.
Warunki przyrodnicze obszaru gminy dla produkcji rolnej są w gminie bardzo korzystne. Ogólny wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej gminy Chełmża osiągnął wielkość 83,7 punktów na 100,0 możliwych.
Ważnym zasobem przyrodniczym gminy są wody powierzchniowe jezior i tereny podmokłe. Większość gminnych akwenów występuje w polodowcowej rynnie, w której największym jest jezioro Chełmżyńskie, mniejszymi Grodzieńskie, Grażyna, Archidiakonka i Głuchowskie. Powierzchnia Jez. Chełmżyńskiego wynosi 271,1 ha. Maksymalna długość jeziora wynosi 6125 m, a szerokość 750 m, natomiast długość linii brzegowej ponad 20 kilometrów.
          Lasy i grunty leśne na obszarze gminy Chełmża zajmują powierzchnię 187 ha, co stanowi zaledwie 1,1 % jej powierzchni. Zachowały się one wyłącznie na terenach o najsłabszych glebach, przede wszystkim w dnie rynny chełmżyńskiej - w otoczeniu jeziora Grodno, na wschodnim brzegu Jez. Chełmżyńskiego - w rejonie Zalesia i w rejonie jeziora Głuchowskiego. Niewielkie tereny leśne znajdują się również w rejonie Zelgna. Są to głównie drzewostany sosnowe młodszych klas wiekowych, rosnące na ubogich siedliskach. Użytki rolne na terenie gminy Chełmża zajmują powierzchnię 15 845 ha, tj. prawie 90 % jej powierzchni.
           Na obszarze gminy Chełmża jedyną formą wielkoprzestrzennej ochrony przyrody i krajobrazu jest fragment obszaru chronionego krajobrazu "Obszar kompleksu torfowiskowo - jeziorno - leśnego Zgniłka - Wieczno - Wronie". Ponadto w gminie Chełmża znajduje się 14 parków wiejskich (podworskich) i 6 pomników przyrody ( skupienie 4 dębów w parku w Nawrze, dąb szypułkowy w parku w Bocieniu, grupa 24 drzew w parku w Głuchowie, grupa 3 wierzb w Zalesiu nad brzegiem Jez. Chełmżyńskiego, grupa 10 drzew w parku w Pluskowęsach i grupa 8 dębów w parku w Grzywnie).