Gmina Chełmża

POMNIK HISTORII

Kopców w naszym kraju jest wiele. Są bardzo rożnych rozmiarów, upamiętniają legendarnych władców, słynne bitwy czy największych pisarzy. Kopiec „Ziemia Polaków” w Kończewicach upamiętnia ważne historycznie dla Polaków miejsca walk, męczeństwa i chwały w drodze po niepodległość. Stąd też budowla Kopca w naszej gminie dołącza do kilku innych tego typu obiektów w kraju. Ta okazała budowla ziemna oficjalnie od listopada br. wpisała się w charakter dotychczasowego Miejsce Pamięci w Gminie Chełmża. Uroczyste poświęcenie i odsłonięcie budowli miało miejsce podczas tegorocznych gminnych obchodów Narodowego Święta Niepodległości. Zakończenie budowy Kopca skłoniło do wielu podsumowań.

Jednym z nich było spotkanie członków Stowarzyszenia Budowy Kopca "Ziemia Polaków" z Wójtem Gminy Chełmża Jackiem Czarneckim. Inicjatywa budowy Kopca w Gminie Chełmża zrodziła się szesnaście lat temu. Nie byłaby możliwa bez udziału  lokalnych społeczników. Misją Samorządu jest współtworzyć zasady wzajemnej współpracy ze społecznymi partnerami i aktywizować społeczność lokalną. Współpraca ze Stowarzyszeniem Budowy Kopca „Ziemia Polaków” jest na to dokładnym przykładem - czytamy w podziekowaniu Wójta Jacka Czarneckiego skierowanym do  członków Stowarzyszenia.

Na zdj. Wójt Gminy Chełmża Jacek Czarnecki z Wiceprezesem Stowarzyszenia Krzysztofem Oleksiakiem.

Dlatego warto poznać Historię tego miejsca…

                 Pomysłodawcą tej idei i wielkim jej orędownikiem był pan Lucjan Bytniewski, rolnik z Kończewic. Do podjęcia stosownych działań przekonał grono osób, które przystąpiły do Społecznego Komitetu Budowy Kopca Ziemia Polaków. Byli to: Edward Majewicz, Witold Suchomski, Władysław Owczarczyk, Jerzy Więckowski, Wojciech Rosiński, Henryk Śmiałek, Józef Kielak, Henryk i Robert Fałkowscy, Stanisław Wilmański, Lucjan Lipniewski, Hanna Łuczak oraz Ewa i Jacek Czarneccy. Przewodniczącym Społecznego Komitetu Budowy Kopca Ziemia Polaków wybrano pana Lucjana Bytniewskiego.

W lipcu 2005 roku pierwszą ziemię z Narwiku przywiózł pan Lucjan Bytniewski, który wraz z synem Stanisławem odbył sentymentalną podróż na grób swojego wuja kpt. Aleksandra Morenia. Przywiezioną ziemię przekazał   Jackowi Czarneckiemu Wójtowi Gminy Chełmża. Od tego dnia woreczki z historycznych miejsc były eksponowane w gablotach na terenie Urzędu Gminy. Darczyńcami ziemi były osoby prywatne, uczniowie, organizacje społeczne. Wszystkie ziemie miały udokumentowane pochodzenie. Członkowie Komitetu zabiegali o teren pod budowę kopca, organizowali zbiórki pieniężne, nawiązywali kontakty w wieloma organizacjami w Polsce i na świecie szukając w nich wsparcia.

Z powodu konieczności wpisania organizacji do Krajowego Rejestru Sądowego 12 lutego 2007 odbyło się zebranie założycielskie Stowarzyszenia Budowy Kopca Ziemia Polaków. Uczestniczyli w nim: Władysław Owczarczyk, Henryk Fałkowski, Wiesław Bachan, Wojciech Rosiński,  Franciszek Piróg, Henryk Śmiałek, Edward Majewicz, Jerzy Więckowski, Witold Suchomski, Robert Fałkowski, Lucjan Bytniewski,  Ewa Czarnecka, Piotr Birecki,  Ewa Pudo i Jacek Czarnecki. Do Zarządu Stowarzyszenia wybrano : Lucjana Bytniewskiego, Edwarda Majewicza,  Roberta Fałkowskiego, Ewę Czarnecką,  Franciszka Piroga oraz Wojciecha Rosińskiego i Henryka Śmiałka. Prezesem Zarządu został pan Lucjan Bytniewski. Wpisu do KRS dokonano w maju 2007 roku. Cele Stowarzyszenia były tożsame z celami wcześniej działającego Komitetu.

W tym samym roku została wskazana lokalizacja budowy miejsca pamięci w miejscowości Kończewice. Mur pamięci, jako pierwszą małą architekturę, zaprojektował pan Krzysztof Oleksiak. Obok muru postawiono krzyż i obelisk upamiętniający Jana Pawła II. W kasetonach umieszczono zgromadzone ziemie z miejsc walki i męczeństwa Polaków. Od roku 2008 na tym miejscu odbywają się coroczne obchody Święta Odzyskania Niepodległości. Tego dnia następuje uroczyste przekazaniem ziem, które są umieszczane w murze pamięci.

W roku 2010 Stowarzyszenie kontynuowało zbiórkę materiałów budowlanych potrzebnych do usypania kopca. Wielu mieszkańców miasta i gminy Chełmża oraz Łubianki zdeklarowało zwożenie materiałów  na budowę kopca oraz wykonywało konieczne wtedy prace ziemne. Na tym etapie prac bardzo dużą pomoc ofiarował pan Krzysztof Wilczyński właściciel firmy drogowej Rogowo.

Działalność Stowarzyszenia Budowy Kopca Ziemia Polaków rozszerzona była o działania edukacyjne. Zorganizowano wyjazd do Muzeum Powstania Warszawskiego oraz miejsc związanych z Bitwą Warszawską. Organizowane były wyjazdy do kina na filmy o tematyce historycznej. Odbyła się wycieczka do Muzeum Elżbiety Zawadzkiej w Toruniu i Pelplina oraz szereg spotkań z młodzieżą szkolną. Istniała ścisła współpraca pomiędzy klasami mundurowymi ówczesnego Gimnazjum w Głuchowie a Stowarzyszeniem Budowy Kopca  „Ziemia Polaków”. Uczniowie Szkoły Podstawowej w Kończewicach włączali się w dekorowanie tego miejsca z okazji świąt majowych. W 2013 roku w ramach ogólnopolskiej akcji „Majówka z Polską” Miejscu Pamięci  Kopiec „Ziemia Polaków” Prezydent RP nadał tytuł Najpiękniej Udekorowanej Przestrzeni Publicznej.

W 2012 roku pan Lucjan Bytniewski otrzymał tytuł Honorowego Członka Stowarzyszenia. Z powodów zdrowotnych ustępił z funkcji prezesa. Walne Zebranie organizacji wybrało nowy Zarząd, w skład którego wchodzą Ewa Czarnecka, Edward Majewicz, Krzysztof Oleksiak, Wojciech Rosiński i Jolanta Targosz. Prezesem Stowarzyszenia zostaje Wojciech Rosiński, wiceprezesem Krzysztof Oleksiak, sekretarzem Ewa Czarnecka a skarbnikiem Jolanta Targosz.

W roku 2014 pożegnaliśmy pana Lucjana Bytniewskiego. Wkrótce odeszli także pan Edward Majewicz i Witold Suchomski pozostając w naszej pamięci jako zaangażowani członkowie stowarzyszenia.

 Stowarzyszenie pozyskało środki finansowe na realizację projektów „Wielkie tajemnice przeszłości” i „Wspólne korzenie. Polsko-mołdawskie spotkania”. Było organizatorem wystaw historycznych dzięki współpracy z IPN i Muzeum Wojsk Lądowych, które od 2013 roku objęło patronatem naszą lokalną inicjatywę. Stowarzyszenie było również wydawcą Przewodnika turystycznego - Gmina Chełmża.

W 2021 roku prace związane z budową Kopca nabrały tempa. Zapadła decyzja o zakończeniu tej oryginalnej na skalę kraju inwestycji. Dzięki współpracy z Samorządem Gminy Chełmża  zakończono budowanie Kopca „Ziemia Polaków”, którego zwieńczeniem jest orle gniazdo. Fundusze na ten cel pochodzą z budżetu Gminy Chełmża, za co dziękujemy Radnym, którzy poparli naszą inicjatywę. Szczególne podziękowania kierujemy do pana Wójta  Jacka Czarneckiego za lata wspierania tej idei, konsekwencję i pomoc.

Dziękujemy pracownikom Urzędu Gminy Chełmża: pani Ewie Pudo, pani Teresie Wolin, pani Katarzynie Orłowskiej oraz  panu Patrykowi Zabłockiemu a także panu kowalowi Wojciechowi Piaseckiemu i panu Zenonowi Muszyńskiemu za ofiarowane kwiaty. Podziękowania kierujemy do wiceprezesa Stowarzyszenia pana Krzysztofa Oleksiaka za wieloletnie czuwanie nad estetyką tego miejsca. Podziękowanie składamy sponsorom dekorującym Kopiec flagą, panom Robertowi Fałkowskiemu i Michałowi Czarneckiemu. Panu Markowi Karczmarczykowi oraz pracownikom z grupy budowlanej dziękujemy za pomoc w instalowaniu dekoracji Kopca. Pani Małgorzacie Polikowskiej dziękujemy za pyszne rogaliki. Dziękujemy wykonawcy inwestycji Przedsiębiorstwu Budowy Dróg z Torunia oraz wszystkim życzliwym Sponsorom.

                                                                                                                                                     Zarząd Budowu Kopca „Ziemia Polaków”